Phân tích đặc điểm nhân vật ếch trong tác phẩm “Ếch ngồi đáy giếng” là một trong những dạng bài thường gặp trong chương trình Ngữ văn lớp 7. “Ếch ngồi đáy giếng” là truyện ngụ ngôn hay mang lại bài học giá trị về cách sống cũng như văn hóa ứng xử. Trong bài viết này, thtrangdai xin chia sẻ dàn ý phân tích nhân vật con ếch kèm theo các bài văn mẫu phân tích đặc điểm nhân vật “Ếch ngồi đáy giếng” hay và chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.
1. Dàn ý phân tích nhân vật Ếch ngồi đáy giếng
2. Phân tích nhân vật con ếch trong truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng
Ếch ngồi đáy giếng là câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng trong kho tàng truyện dân gian Việt Nam. Thông qua hình tượng con ếch kiêu ngạo, huênh hoang cùng những tình tiết hài hước, tác giả dân gian gửi gắm được nhiều bài học và thông điệp sâu sắc về cách nhận thức cuộc sống và lối ứng xử của con người trong quan hệ với những người xung quanh.
Con ếch trong câu chuyện là một kẻ huênh hoang, thiếu hiểu biết. Ếch ta sống trong một cái giếng cạn, không gian sống hạn hẹp cùng với những người hàng xóm nhỏ bé là cua, ốc nên ếch ảo tưởng rằng mình là con vật lớn nhất, là chúa tể nơi đây. Hàng ngày ếch cất lên những tiếng kêu ộp ộp khiến các con vật khác phải khiếp sợ, bởi vậy mà ếch càng tỏ ra huênh hoang, coi thường mọi người xung quanh mình. Từ đáy giếng nhìn lên, bầu trời trong nhận thức của ếch cũng chỉ nhỏ như cái vung, điều đó càng làm cho suy nghĩ mình là chúa tể muôn loài của ếch thêm phần chắc chắn. Hình ảnh con ếch kiêu ngạo, thiếu hiểu biết cũng chính là hình ảnh phản chiếu của những con người sống kiêu căng, ngạo mạn, tầm hiểu biết hạn hẹp nhưng không chịu tiếp thu, học hỏi. Luôn cho bản thân là nhất không chỉ làm nảy sinh những ảo tưởng không thật về bản thân mà còn gây ra những hậu quả khôn lường.
Vào một năm trời mưa lớn, nước mưa dâng cao, ếch lần đầu tiên được ra khỏi miệng giếng chật hẹp để ngắm nhìn cuộc sống rộng lớn bên ngoài. Bên ngoài đáy giếng là một thế giới rộng lớn, cảnh vật đều mới lạ, bầu trời cũng to lớn hơn rất nhiều so với nhận thức trước đó của ếch. Thế nhưng, bản tính vốn kiêu ngạo, vốn hiểu biết lại nông cạn nhưng ếch ta vẫn chứng nào tật ấy luôn cho mình là nhất. Khi ra khỏi miệng giếng, ếch đi lại nghênh ngang mà không chút đề phòng, kết quả là bị một con trâu đi ngang qua giẫm bẹp. Có thể nói, kết cục của ếch thật bi thảm, chỉ vừa bước ra khỏi thế giới nhỏ bé nơi đáy giếng thì đã bị giẫm bẹp, thế nhưng đây cũng là kết quả thích đáng cho những kẻ thiếu hiểu biết nhưng lại luôn tỏ ra hơn người, coi thường mọi người, mọi thứ xung quanh.
Đằng sau kết cục thảm thương của con ếch, tác giả dân gian muốn gửi gắm một thông điệp: Thế giới vô cùng rộng lớn nên mỗi người cần không ngừng học hỏi, trau dồi vốn hiểu biết. Nếu chỉ biết kiêu ngạo, không chịu tiếp thu, học hỏi sẽ phải trả cái giá đắt như cái chết của con ếch. Câu chuyện còn là bài học về sự thích nghi với hoàn cảnh sống xung quanh. Khi sống quá lâu trong môi trường nhỏ hẹp mà không có sự kết nối với bên ngoài có thể làm cho nhận thức của con người trở nên hạn hẹp, trì trệ, mất đi khả năng đánh giá khách quan. Bởi vậy, trong cuộc sống hiện đại, chúng ta cần đặt mình trong nhiều mối quan hệ, cần nhìn nhận thế giới bằng con mắt khách quan và tinh thần ham học hỏi để có thể thích nghi và phát triển trong cuộc sống ấy.
Thông qua hàng loạt những ẩn dụ sáng tạo như “con ếch”, “bầu trời”, “con trâu”, truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng đã mang đến cho chúng ta một câu chuyện dân gian thú vị, sâu sắc hơn cả là qua câu chuyện ấy, chúng ta có thêm những bài học quý giá về cách nhận thức, đánh giá sự vật cùng thái độ sống cần có của con người trong cuộc sống.
3. Phân tích nhân vật Ếch ngồi đáy giếng
Truyện ngụ ngôn là thể loại vô cùng đặc sắc mà nhân dân để lại cho thế hệ sau, trong số những tác phẩm vô cùng đặc sắc thì nổi bật lên là tác phẩm “Ếch ngồi đáy giếng” với hình ảnh chú ếch qua những không gian khác nhau, qua những tình tiết hài hước, châm biếm mà không kém phần ý nghĩa đã để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ khác nhau.
Những suy nghĩ mà chú ếch có được là do chính sự vật xung quanh, khung cảnh, môi trường sống đem lại, khi sống dưới đáy giếng, bầu trời qua con mắt của chú ếch thật nhỏ bé, thật đơn điệu, bầu trời cao chót vót đó chỉ nhỏ bé như cái vung, để rồi trong suy nghĩ của chú ếch đã hình thành nên những khái niệm riêng biệt, những nhận định qua cái nhìn đó.
Bầu trời mà chỉ nhỏ bé thế thì chú ta đây đâu có phải lo sợ điều gì, vì vậy mà trong không gian chật hẹp dưới cái giếng chú ta tự phong cho mình là chúa tể, không phải kiêng nể, run sợ trước bất cứ điều gì. Và hình ảnh đó cũng phản ảnh một cách chân thật những con người đang sống trong chính xã hội hiện tại, những con người đang chìm đắm trong suy nghĩ bản thân là nhất, đặt cái tôi cá nhân quá cao để không coi những người xung quanh ra gì, sống chỉ biết tới bản thân, sống với lượng kiến thức hạn hẹp, sống với kinh nghiệm mỏng manh nhưng lại ảo tưởng về bản thân quá mức. Hơn nữa hình ảnh đó còn ngầm phê phán những con người thiếu hiểu biết nhưng luôn muốn thể hiện, hay khoác lác, đặc biệt là tự cho ý kiến của mình là đúng, không nhìn nhận ý kiến, góp ý của người khác mà sửa đổi.
Bên cạnh hình ảnh chú ếch trong đáy giếng thì cái hay của tác phẩm chính là đẩy nội dung lên cao trào khi cho chú ếch thoát khỏi cái khung cảnh chật hẹp, nhỏ bé đó. Một ngày mưa gió chú ếch được theo dòng nước ra ngoài thế giới rộng lớn ngoài kia, một khung cảnh hoàn toàn trái ngược, tất cả mọi thứ từ bầu trời tới những sự vật xung quanh đều vô cùng rộng lớn, bầu trời bây giờ không còn là cái vung như chú ta từng nghĩ mà là một khoảng không gian vô tận không có điểm dừng, nhưng điều đáng nói ở đây là khi được tận mắt chứng kiến những thứ mà chú ta chưa từng được thấy trước đây cũng không thể làm thay đổi bản tỉnh ở sâu bên trong chính bản thân chú ếch, cái thói huênh hoang đó vẫn không thể bỏ dù những điều mới lạ đã thực sự hiện ra, tính tình coi thường tất cả những điều xung quanh vẫn diễn ra, để rồi điều mà chú ta nhận được là cái chết “bẹp dí” dưới chân trâu.
Cũng từ hình tượng đó mà gợi ra cho con người rất nhiều điều, là một bài học cho những ai đang có lối sống tiêu cực cần phải thay đổi, hình tượng đó nhắn nhủ tới mỗi người hãy thay đổi bản thân, thay đổi cách sống, đi nhiều hơn, học nhiều hơn để tích lũy thêm kiến thức, tích lũy thêm kinh nghiệm mà mỗi người đang thiếu và những kiến thức, kinh nghiệm đó là không bao giờ là đủ, không bao giờ là thừa đối với mỗi người. Đặc biệt trong hình tượng cuối là cái chết của con ếch cũng chính là lời cảnh tỉnh đối với những người không có sự thay đổi trong lối sống khép mình, không chịu tiếp thu sẽ phải chịu một cái kết không mấy tốt đẹp, hơn thế nữa còn là bài học về sự khó khăn trong cách thức thay đổi, suy nghĩ mà mỗi người có, vì môi trường xung quanh đã tác động mạnh mẽ tới tính cách, đã xây dựng nên lối sống sâu bên trong mỗi người nên việc thay đổi là vô cùng khó khăn và cần thời gian.
“Ếch ngồi đáy giếng” là câu chuyện vô cùng ý nghĩa để lại nhiều bài học quý giá đối với con người về cách nhận thức sự việc, cách thay đổi bản thân và lối sống mà mỗi người cần có được.
4. Phân tích đặc điểm con ếch trong Ếch ngồi đấy giếng
Ếch ngồi đáy giếng là một truyện ngụ ngôn rất hóm hỉnh và lí thú. Ếch chỉ là một loài vật bé nhỏ, tầm thường. Nơi sống là đáy giếng, một nơi chật hẹp, tối tăm, khép kín. Mối quan hệ của ếch chỉ là những con vật nhỏ bé, tầm thường: Vài con nhái, con cua, con cóc mà thôi.
Môi trường sống ấy, quan hệ “cộng đồng” ấy nơi “vương quốc” đáy giếng đã làm cho ếch hợm mình, tự phụ, kiêu căng. Tiếng kêu của ếch chỉ “Ồm ộp” trong đáy giếng, nhưng lũ cua cáy, ốc nhái thì “rất hoảng sợ”. Vì sống “lâu ngày” trong hoàn cảnh ấy, tật xấu phát triển thành “bệnh” trầm trọng. Điểm nhìn thì thấp bé, nhỏ hẹp. Tầm nhìn thì mù mờ chủ quan. Do đó, nằm ở đáy giếng, ngồi ở đáy giếng mà “ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung”. Đáng sợ hơn nữa là thái độ sống của ếch rất tự cao, tự đại, nó cho mình “oai như một vị chúa tể”. Ếch đã tự ru ngủ mình trong vương quốc “đáy giếng”, không phải ngày một ngày hai, mà là đã “lâu nay” ở đời, ai có thể “ngủ trên mãi trong đời chật”. Ếch cũng thế thôi. Một trận mưa to đã làm cho nước giếng “dềnh lên tràn bờ”. Như một cuộc “mở cửa”. Môi trường sống của ếch đã thay đổi. Từ đáy giếng, ếch bò lên, bơi lên bờ giếng, rồi ếch “ra ngoài”. Môi trường sống đã thay đổi rộng lớn hơn.
Thế nhưng cách sống của ếch vẫn “quen thói cũ”. Thái độ sống vẫn hợm hĩnh, coi thiên hạ bằng nửa con mắt, “ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp”. Từ đáy giếng lên bờ giếng và mặt đất, điểm nhìn đã thay đổi, nhưng tầm nhìn, cách nhìn của ếch vẫn như cũ “nó đã nhâng nháo đưa cập mắt nhìn lên bầu trời”’, ếch vẫn “coi trời bằng vung”. Bầu trời bao la thế, mênh mông thế, nhưng đối với ếch thì vẫn nhỏ bé bình thường.
Trước đây nơi đáy giếng, ếch chỉ biết có cua, ốc, nhái, nhỏ bé mà thôi. Lên mặt đất, môi trường sống thay đổi, quan hệ trong cuộc sống đã thay đổi rất nhiều, xung quanh ếch là muôn loài, là bàn dân thiên hạ, có những tên “khổng lồ” rất đáng sợ như “con trâu”. Thế nhưng ếch vừa “nghênh ngang”, vừa chủ quan, “chả thèm để ý đến xung quanh…Cái giá thật đắt mà ếch phải trả đã xảy ra, ếch “đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp!”. Đó là một kết cục thật đau đớn và đáng thương!
Trong truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”, hàng loạt ẩn dụ được sáng tạo nên làm cho cốt truyện hấp dẫn, ý nghĩa truyện, bài học luân lý của truyện được thể hiện sâu sắc, thấm thía. Ngoài ếch còn có nhái, cua, ốc,… và con trâu. Có “đáy giếng” “bầu trời” và “chiếc vung”. Còn có cảnh “trời mưa to”, và cái chết của ếch bị trâu “giẫm bẹp”. Đó là cuộc sống con người, cách sống của con người được nói đến.
Truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng” đã nêu lên bài học nhân sinh lí thú, sâu sắc về môi trường sống, quan hệ sống, góc nhìn và tầm nhìn, thái độ sống. Khi môi trường sống, quan hệ sống đã thay đổi thì góc nhìn và tầm nhìn phải thay đổi cho phù hợp. Bài học luân lí càng giàu ý nghĩa và thiết thực đó là sự ám chỉ những kẻ sống quẩn quanh, tầm nhìn hạn hẹp thì trí năng tầm thường, kiến thức nông cạn đáng thương! Bài học ngụ ngôn khẽ nhắc mọi người phải khiêm tôn, sáng suốt, không được tự cao, tự đại, hợm mình “coi trời bằng vung”, coi thiên hạ bằng nửa con mắt! Nếu cứ sống theo cách “ếch ngồi đáy giếng” thì có ngày phải trả giá đau đớn. Trong ngôn ngữ dân tộc. “Ếch ngồi đáy giếng” vừa là ngụ ngôn, vừa là thành ngữ.
5. Phân tích Ếch ngồi đáy giếng ngắn
“Ếch ngồi đáy giếng” là một trong những truyện ngụ ngôn để lại cho người đọc bài học sâu sắc, truyện khuyên nhủ chúng ta không được chủ quan, kiêu ngạo mà phải luôn luôn cố gắng, nỗ lực trau dồi bản thân.
Nhân vật chính trong câu chuyện là một con ếch, ếch được giới thiệu sống trong một cái giếng, bạn bè hàng xóm của nó chỉ là những con cua, con ốc bé nhỏ. Bởi vậy ếch nghiễm nhiên trở thành con vật to lớn nhất ở đó, cùng với tiếng kêu ồm ộp vang xa khiến các con vật xung quanh đều khiếp sợ. Mọi sự hiểu biết của ếch chỉ giới hạn trong khoảng không gian nhỏ hẹp là cái giếng, từ đó nhìn ra thế giới bên ngoài chỉ là chiếc miệng giếng bé bằng cái vung. Bởi thế mà ếch luôn tự cho mình là nhất.
Nhưng năm ấy trời mưa lớn, nước dâng cao đã đưa ếch ra khỏi chiếc giếng bé nhỏ chật hẹp. Với bản tính kiêu ngạo, hiểu biết nông cạn, luôn tự cho mình là nhất nên khi đến một môi trường mới ếch ta vẫn chẳng hề lo sợ hay nể nang ai. Ếch huênh hoang đi lại nên đã bị một con trâu đi ngang qua dẫm bẹp. Đó là sự trừng phạt thích đáng cho những kẻ có tầm nhìn hạn hẹp nhưng lại luôn kiêu ngạo, huênh hoang.
Câu chuyện nhắn nhủ người đọc những bài học vô cùng ý nghĩa. Truyện phê phán thói chủ quan, kiêu ngạo, hiểu biết nông cạn, hạn hẹp nhưng lại luôn tự cho mình là nhất, coi thường những người xung quanh. Đồng thời, nếu muốn tài giỏi thì không thể ngồi mãi mới đáy giếng bé nhỏ mà phải vươn ra ngoài thế giới, tích cực học hỏi, trau dồi năng lực của bản thân. Mỗi người phải ý thức được giới hạn, điểm yếu của mình, từ đó nỗ lực trau dồi để vượt qua những giới hạn đó.
Nguồn: thtrangdai.edu.vn
Chuyên mục: Blog
