Ngày mùng một Tết, mọi gia đình đều chuẩn bị lễ vật để đón năm mới. Vậy mâm cúng ngày mùng một phải chuẩn bị những gì cho đầy đủ, trọn vẹn?
Theo phong tục lâu đời của người Việt, ngày mùng một Tết, mỗi gia đình đều chuẩn bị một mâm cơm để cúng thần linh, tổ tiên. Với ý nghĩa cầu mong một năm bình an, thịnh vượng, hạnh phúc, mâm cúng vào sáng mùng một Tết thường được các gia đình trình bày với nhiều món ăn đa dạng, được bày biện và cầu kỳ kỹ lưỡng.
Một số gia đình còn cúng cơm lên Phủ Chủ tịch vào chiều ngày mùng một Tết với lễ mặn, thường gồm có bánh chưng, thịt gà, lạp xưởng, canh… Tuy nhiên, đa số gia đình chỉ cúng vào buổi sáng.
Mâm cúng ngày mùng một gồm những gì?
Theo cuốn sách tín ngưỡng của người việt của tác giả Lưu Anh, Nhà xuất bản Trẻ, lễ vật ngày mùng một Tết bao gồm:
- Khay trái cây
- Hương hoa
- Giấy vàng mã
- Nến
- Trầu cau,
- Rượu, trà,
- Bữa cơm gồm có bánh chưng (hay bánh tét)
Tùy theo từng gia đình mà mâm cúng ngày đầu năm là mâm chay hoặc không chay. Mọi thứ phải được chuẩn bị kỹ lưỡng và sắp xếp cẩn thận.
Ngày nay việc cúng Tết không còn quá phức tạp nữa. Tùy theo điều kiện kinh tế và vùng miền mà mỗi gia đình sẽ chế biến những món ăn khác nhau.
Mâm cúng ngày mùng 1 Tết ở miền Bắc
Bữa cơm miền Bắc thường sẽ có nhiều loại 4 bát, 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn phương. Một số gia đình cầu kỳ hơn sẽ làm tới 6 bát, 6 đĩa, thậm chí 8 bát. 8 đĩa.
4 đĩa trong bữa cơm miền Bắc thường là 1 đĩa gà luộc, 1 đĩa thịt heo, 1 đĩa giò heo và luôn là một đĩa xôi gấc với lời chúc may mắn, đỏ tươi như màu gấc trong năm mới.
4 bát thường gồm 1 bát chân giò hầm măng, 1 bát măng, 1 bát miến dong và 1 bát giá nấm.
Vì ngày Tết không giết mổ nên hầu hết các món ăn trong bữa tiệc đều phải chuẩn bị từ trước, gà cũng sẽ được nấu từ hôm trước.
Mâm cúng vào sáng mùng một Tết của người miền Bắc. (Ảnh: Hòa Bùi)
Mâm cúng ngày đầu Tết ở miền Trung
Mâm cỗ cúng sáng mùng một Tết cho người miền Trung. (Ảnh: bếp nhà chị Minh)
Bữa cơm miền Trung thường đơn giản hơn miền Bắc nhưng cũng đầy đủ các món từ khô đến lỏng, thường có nem, bò nướng gà quay, heo quay, thịt nạc om và không thể thiếu bánh chưng.
Mâm cúng ngày đầu năm luôn có một số món ăn đặc trưng của miền Trung như bánh cuốn, bánh tráng, nem rau sống, măng trộn, thịt gà trộn rau răm…
Ngoài ra còn có các món tráng miệng như bánh ngũ sắc, bánh mì linh, bánh sen, bánh nếp, bánh đậu xanh.
Mâm cúng ngày đầu Tết ở miền Nam
Tết miền Nam. (Ảnh: Quỳnh Nguyễn)
Lễ hội miền Nam không chú trọng quá nhiều đến sự cầu kỳ như miền Bắc. Các món ăn rất đa dạng và không quá gò bó theo một tiêu chuẩn nhất định, thường bao gồm nem rán, xúc xích tươi, gỏi gà luộc xé nhỏ và khoai mỡ. Đặc biệt, mâm cúng vào sáng mùng một Tết nhất định phải có bánh tét. Ngày nay có rất nhiều phiên bản bánh tét như bánh tét đen, bánh tét ngọt, hay bánh tét dừa, nhân có thể là thịt hoặc trứng vịt…
Hai món ăn không thể thiếu trong bữa cơm miền Nam là thịt kho trứng và canh mướp đắng với mong muốn một năm an lành, thịnh vượng.
Cúng chay ngày mùng 1 Tết
Bữa tiệc chay với các món ăn làm từ nấm. (Ảnh: Kẹo Gừng)
Phật tử tin rằng vào ngày đầu năm không nên sát sinh. Vì vậy, thay vì chuẩn bị mâm mặn, họ sẽ chuẩn bị mâm chay.
Các món ăn thường có trong bữa tiệc chay bao gồm:
– Các loại rau xào chay như cà rốt, bắp non, nấm, bắp cải…
– Đậu phụ: Một món ăn vô cùng quen thuộc với người ăn chay. Đậu phụ có thể biến tấu với đậu phụ chiên, đậu phụ xào nấm, đậu phụ Tứ Xuyên…
– Canh nấm chay: Trong mâm cúng hay mâm cơm, dù chay hay mặn đều phải có một bát canh.
– Xôi: Xuất hiện trong cả các bữa tiệc mặn và tiệc chay, xôi luôn có mặt trên các mâm cỗ Tết, có thể là xôi đậu xanh, xôi gấc, xôi lá dứa…
Nhớ để nguồn: Mâm cỗ cúng sáng mùng 1 Tết gồm những gì? tại thtrangdai.edu.vn
Chuyên mục: Blog
